ΓΛΑΥΚΩΜΑ

Τι είναι το γλαύκωμα;

Γλαύκωμα είναι η πάθηση των ματιών που χαρακτηρίζεται από αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεσης και ατροφία του οπτικού νεύρου. Αυτή η αύξηση της πίεσης του ματιού διαταράσει σημαντικά την λειτουργία του και μπορεί να προκαλέσει ανεπανόρθωτες βλάβες του οπτικού νεύρου, οι οποίες ελαττώνουν συνεχώς την όραση και τέλος μπορεί να οδηγήσουν στην τύφλωση.

Πόσο επικίνδυνη πάθηση είναι και το γλαύκωμα και γιατί;

Όπως αναφέραμε και προηγουμένως με το γλαύκωμα υπάρχει κίνδυνος να τυφλωθεί ο ασθενής αν η πάθηση του δεν διαγνωσθεί και αντιμετωπισθεί από τον οφθαλμίατρο.

Πράγματι στην Ευρώπη, τις ΗΠΑ και στον υπόλοιπο κόσμο το γλαύκωμα αποτελεί την κύρια αιτία τύφλωσης.

Ο μεγάλος, όμως κίνδυνος προέρχεται από το γεγονός ότι ο ασθενής που πάσχει από γλαύκωμα συνήθως δεν αισθάνεται καμία ενόχληση. Ακόμη και οι ασθενείς που είναι σε προχωρημένο στάδιο τυχαίνει να μην έχουν αντιληφθεί καθόλου την παθησή τους.

Η διάγνωση του γλαυκώματος εξαρτάται από την ανίχνευση των χαρακτηριστικών βλαβών, που αυτό προκαλεί στο οπτικό νεύρο. Η αυξημένη πίεση στο μάτι μπορεί να προηγείται αυτών των βλαβών πολλά χρόνια πριν. Γι’αυτό το λόγο είναι σημαντικό να διαγνωστεί αυτή πριν προκαλέσει τις βλάβες.

Η μέτρηση της πίεσης του ματιού και η εκτίμηση της είναι ευθύνη του οφθαλμίατρου, ο οποίος αν διαπιστώσει αλλαγές τέτοιες που τον κάνουν να υποθέσει γλαύκωμα, προχωράει σε πιό λεπτομερή εξέταση με ειδικά μηχανήματα. Η πιό απαραίτητη εξέταση από αυτές λέγεται εξέταση οπτικού πεδίου και ανιχνεύει τις βλάβες του οπτικού νεύρου. Τα οπτικά πεδία, επιπλέον, χρησιμοποιούνται για τη διάγνωση νευρολογικών παθήσεων (η παραπομπή για εκτέλεση οπτικών πεδίων γίνεται από τον νευρολόγο).

Ποιοί κινδυνεύουν να πάθουν γλαύκωμα και γιατί;

Το γλαύκωμα εμφανίζεται κυρίως στην ώριμη και προχωρημένη ηλικία μετά τα 40 χρόνια, ενώ σπάνια παρατηρείται σε μικρότερες ηλικίες και στα παιδιά.

Το 8-10% του πληθυσμού πάνω από την ηλικία των 40 ετών παρουσιάζουν οφθαλμική υπερτονία δηλαδή μικρή αύξηση της πίεσης, αλλά ο έλεγχος δείχνει ότι δεν αναπτύσσουν όλοι αυτοί στη συνέχεια γλαύκωμα, αν και βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο. Συνολικά 2% του πληθυσμού άνω των 40 ετών θα παρουσιάσει γλαύκωμα.

Αν και οι λόγοι που προκαλούν το γλαύκωμα δεν είναι γνωστοί, εντούτοις είναι εξακριβωμένο ότι υπάρχει σαφώς μια κληρονομική επιβάρυνση στους άμεσους συγγενείς των γλαυκωματικών αρρώστων. Επίσης θεωρούνται σαν παράγοντες κινδύνου η μεγάλη ηλικία, η υψηλή μυωπία, οι καρδιαγγειακές παθήσεις και ο σακχαρώδης διαβήτης. Στις παθήσεις αυτές όχι σπάνια μπορεί και η φυσιολογική πίεση του ματιού να προκαλέσει γλαυκωματικές αλλοιώσεις στο οπτικό νεύρο.

Τέλος, στις γυναίκες παρατηρούνται μεγαλύτερες πιθανότητες εμφάνισης γλαυκώματος σε σύγκριση με τους άντρες.

Θεραπεύεται το γλαύκωμα;

Θα πρέπει να τονισθεί ότι συνήθως οι βλάβες στο οπτικό νεύρο, εφ’όσον γίνουν δεν διορθώνονται ακόμα και στην περίπτωση που η πίεση του ματιού αρχίζει να ρυθμίζεται φαρμακευτικά, με ακτίνες laser ή χειρουργικά. Άν όμως η πάθηση διαγνωσθεί έγκαιρα δηλαδή στα πρώτα στάδια της ασθένειεας, τότε αυτή μπορεί να ελεγχθεί και να σταθεροποιηθεί με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή και να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος για την όραση.

Για τον κάθε ασθενή συντάσσεται ατομικό πρόγραμμα θεραπείας, βασισμένο στην διάγνωση μετά από προσεκτική εξέταση.Εάν η πίεση είναι κάτω απο 16 δεν θεωρείται ότι κάποιος έχει γλαύκωμα, εάν όμως είναι πάνω από 21 θεωρείται ότι έχει γλαύκωμα.Εάν η πίεση είναι μεταξύ 17 και 20 τότε θεωρείται ύποπτος για γλαύκωμα και τότε είνα απαραίτητο να κάνει τις παρακάτω εξετάσεις: Παχυμετρία δηλαδή μέτρηση του πάχους του κερατοειδούς και οπτικά πεδία δηλαδή έλεγχο της περιφεριακής όρασης.

Στην επιτυχία της θεραπείας συμβάλλει αποφασιστικά η τήρηση των εντολών του γιατρού και η πλήρης συμμόρφωση με τις οδηγίες του.

Μέτρα πρόληψης

Κάθε άτομο πάνω από 40 ετών πρέπει μια φορά έστω τον χρόνο να επισκέπτεται τον οφθαλμίατρο για έλεγχο των ματιών του και αν ακόμα δεν υπάρχει κανένα σύμπτωμα ασθένειας των ματιών.

Οι προληπτικές εξετάσεις επιτρέπουν να ανακαλυφθούν όχι μόνο όσοι βρίσκονται στα αρχικά στάδια γλαυκώματος, αλλά και όσοι έχουν προδιάθεση για γλαύκωμα. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να επιδείξουν εκείνοι που έχουν άμεσους συγγενείς που πάσχουν από καρδιαγγειακές παθήσεις και σακχαρώδη διαβήτη και τέλος όσοι είναι προχωρημένης ηλικίας.

Με αυτό τον τρόπο επιτυγχάνεται η ανάσχεση στην εξέλιξη της ασθένειας, εφ’όσον φυσικά τηρηθούν οι εντολές του γιατρού και σε περίπτωση ανάγκης, να χρησιμοποιηθούν τα κατάλληλα φάρμακα που ρυθμίζουν την πίεση του ματιού.Στις περιπτώσεις όπου τα φάρμακα αδυνατούν να ρυθμίσουν την πίεση του ματιού γίνεται σε πρώτη φάση laser και αν και αυτό δεν την ρυθμίσει γίνεται αντιγλαυκωματική εγχείριση.

Για τη μελέτη του γλαυκώματος, ο ασθενής πρέπει να υποβληθεί σε ειδικές εξετάσεις. Αυτές γίνονται με μηχανήματα υψηλής τεχνολογίας, όπως 1) το αυτόματο περίμετρο (οπτικά πεδία) και 2) η OCT (παχυμετρία, RNFL δηλαδή μέτρηση των ινών του οπτικού νεύρου).  (κάντε κλίκ στο αντίστοιχο μπλέ κείμενο για περισσότερες πληροφορίες)